Υφαντική

Φωτογραφία από: Ρωμύλος Παρίσης, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, 1969

Η υφαντική περισσότερο από κάθε άλλο είδος της λαϊκής μας τέχνης, δίνει την δυνατότητα για ουσιαστική αυτογνωσία. Η γέννηση και ο θάνατος, ο έρωτας και η αρρώστια, οι μικρές χαρές και λύπες της ζωής είναι στενά συνδεδεμένα με τα έργα της. Οι εναλλαγές των χρωμάτων, τα διακοσμητικά θέματα, ο τρόπος σύνθεσης αναδεικνύει τις καταβολές μας, τις επιδράσεις από Ανατολή και Δύση σε αντιστοιχία με τις ιστορικές περιπέτειες και τις πολιτισμικές επαφές.

Η ύφανση γίνεται στον ξύλινο “αργαλειό”. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται τρεις τύποι αργαλειού, ο “πλαγιαστός”, ο “όρθιος” και του “λάκκου”. Συνηθέστερος είναι ο πλαγιαστός. Στηρίζεται σε τέσσερα κάθετα ξύλα που συνδέονται χαμηλά με τέσσερα χοντρά σανίδια και άλλα τέσσερα στην κορυφή τους. Επάνω στο απλό αυτό ορθογώνιο σύστημα τοποθετούνται τα πολυάριθμα εξαρτήματα του αργαλειού. Ανάμεσα στην διπλή σειρά από νήματα, τα στημόνια, κινείται παλινδρομικά η σαΐτα από την οποία ξετυλίγεται κάθετα στα στημόνια, άλλο νήμα, το υφάδι.

Στα “κεντήματα στον αργαλειό”, το υφάδι ξετυλίγεται με κουβαράκια. Μετά από κάθε διαδρομή της σαΐτας ή τη συμπλήρωση μιας σειράς υφαδιών με τα κουβαράκια, οι δύο σειρές στημονιών διασταυρώνονται με ειδικό σύστημα, τα “μιτάρια”, και έτσι το υφάδι πλέκεται με τα στημόνια. Τα δόντια του χτενιού, ενός εξαρτήματος του αργαλειού που κινείται ανάμεσα στα στημόνια, παρασύρουν κάθε σειρά υφαδιού και τη φέρνουν να ακουμπά στην προηγούμενη.

Στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας το Αιτωλικό υπήρξε το μεγαλύτετο υφαντικό κέντρο με το Εργαστήρι Κιλιμιών Αιτωλικού του ΕΟΜΜΕΧ (Ελληνικο Οργανισμό Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας).


Πηγή: Νεοελληνική Χειροτεχνία, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, 1969, Υφαντική, Κ. Μακρή, σελ. 124-159