Boatbuilding

Η γαΐτα και το πριάρι Στον βασικό εξοπλισμό του ιχθυοτροφείου συμπεριλαμβάνεται και το μέσο μεταφοράς ανθρώπων, εργαλείων και προϊόντων. Αυτό είναι η βάρκα, το πριάρι, που είναι κάπως μεγάλο, ή το μικρότερο -πριάρι επίσης- που λέγεται γαΐτα. Είναι επίμηκη σκάφη, μυτερά μπροστά και πίσω και χωρίς καρίνα, κατασκευασμένα από σανίδες. Μέχρι το 1960 περίπου κινούνταν με το σταλίκι. Πρόκειται για ένα μακρύ στρογγυλό ξύλο που ο ψαράς (πριατζής) το μπήγει στον πυθμένα της ρηχής θάλασσας και ύστερα με δύναμη σπρώχνει το πριάρι προς τα εμπρός. Στο μέρος που μπαίνει στον πυθμένα τοποθετούν οι ψαράδες ένα είδος ξύλινου τρίποδα (το σταλικοπόδι), για να μπορεί να στερεώνεται καλά στον πυθμένα. Η χρήση του σταλικού απαιτεί δύναμη και ακατάπαυστη κίνηση των χεριών. Παρά το γεγονβός ότι οι ψαράδες είχαν επιδεξιότητα που εξασφάλιζε σταθερή και ευθεία πορεία και κυρίως αξιοθαύμαστη ταχύτητα στο σκάφος, απαιτούνταν πολλές ώρες και μεγάλος κόπος για να καλυφθούν οι αποστάσεις, ειδικότερα για όσους ασκούσαν την ελεύθερη αλιεία και διέσχιζαν την λιμνοθάλασσα, για να ξανοιχτούν υποχρεωτικά έξω από αυτήν με το πανί. Η κούραση ήταν μεγάλη, γι’αυτό κι ο ψαράς στο τραγούδι του εκφράζει την ευχή να ήταν σαν το σταλίκι που δεν το χρησιμοποιεί ο ψαράς:

Νάμουνα στη γη σταλίκι, Και στ’αυτί σου σκουλαρίκι.

Αντίστοιχη παραγωγική, εργασιακή και κοινωνική αλλαγή επέφερε η χρήση της μηχανής στο πριάρι ή τη γαΐτα. Διευκολύνθηκαν οι μετακινήσεις των ψαράδων προς και από το σπίτι τους, την αγορά και το αλισβερίσι της. Τώρα τα ψάρια μεταφέρονται γρήγορα και με ασφάλεια στον τόπο προορισμού τους. Ως μέσο μεταφοράς χρησιμοποιείται πάλι το μικρό πριάρι, που λέγεται “ψαροπούλα”, ή η γαΐτα. Οι τεχνολογικές αλλαγές στην αλιευτική δραστηριότητα των ιχθυοτροφείων συνέβησαν μόλις κατά τη δεκαετία του 60’ και ήταν ελάχιστες, καθώς περιορίστηκαν στην αντικατάσταση των καλαμωτών από πλαστικό πλέγμα, στη μερική ίσως αντικατάσταση των ξύλινων πασσάλων από μεταλλικούς σωλήνες και στην αντικατάσταση του σταλικιού της βάρκας από την βενζινοκίνητη μικρής ιπποδύναμης μηχανή.


Πηγή: Κωνσταντίνα Μπάδα, 2004 “Ο κόσμος της εργασίας: Οι ψαράδες της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου 18ος-20ος αιώνας”,  Εκδ: Πλέθρον, σελ. 90-91